Các phương pháp điều trị u sọ hầu
U sọ hầu là gì?
U sọ hầu là một khối u não lành tính nằm ở vùng ranh giới của sàn sọ vùng hố yên và trần của vòm hầu. U sọ hầu thường chứa một phần khối u đặc và một phần là nang chứa dịch. Khối u thường phát triển và chèn ép vào các cơ quan xung quanh, bao gồm tuyến yên, dây thần kinh thị giác, và các khoang chứa dịch của não, gây nên nhìn mờ hoặc dẫn đến mù, đái nhiều, mệt mỏi, đau đầu…
- U sọ hầu thường biểu hiện như thế nào?
U sọ hầu có thể gây ra nhiều dấu hiệu hoặc triệu chứng khác nhau tùy theo từng bệnh nhân. Bạn hãy đến gặp bác sỹ khi có bất kỳ triệu chứng nào sau đây:
- Đau đầu.
- Thay đổi thị lực
- Buồn nôn và nôn
- Mất thăng bằng hoặc khó khăn khi đi lại.
- Uống nhiều hoặc khát nhiều
- Buồn ngủ bất thường hoặc mệt mỏi.
- Thay đổi tính cách, hành vi.
- Người lùn hoặc chậm phát triển
- Rụng tóc
- Tăng cân bất thường.
- U sọ hầu được điều trị như thế nào?
Tùy thuộc vào tính chất của tổn thương, bác sỹ sẽ chỉ định phương pháp điều trị phù hợp. Các phương pháp điều trị phổ biến hiện nay bao gồm phẫu thuật, xạ trị.
- Phẫu thuật
Phẫu thuật là phương pháp điều trị chính, phổ biến nhất trong u sọ hầu. Mục loại bỏ càng nhiều khối u càng tốt. Phẫu thuật có thể cắt bỏ hoàn toàn hoặc một phần khối u:
- Phẫu thuật mở nắp sọ
+ Cắt bỏ hoàn toàn giúp cắt bỏ toàn bộ khối u có thể quan sát được bằng kính vi phẫu và bệnh nhân có thể không cần điều trị gì thêm. Phương pháp này có thể điều trị cho khoảng 70 đến 85% u sọ hầu.
+ Một số trường hợp khối u phát triển dính vào cấu trúc quan trọng như động mạch, dưới đồi làm khó cắt bỏ toàn bộ khối u.:
- Phẫu thuật nội soi qua mũi: dụng cụ được đưa vào não qua lỗ mũi sau đó cắt qua xương bướm để tiếp cận đến khối u và cắt bỏ khối u.
- Xạ trị
- Chỉ định:
+ Trường hợp u sọ hầu tái phát không có khả năng phẫu thuật
+ Điều trị phần u còn tồn dư do vị trí khó cắt bỏ u toàn bộ
Có 2 phương pháp thường được áp dụng
- Xạ phẫu Gamma Knife: là việc sử dụng các chùm tia năng lượng cao, hội tụ tập trung tại khối u để điều trị các khối u nhỏ có ranh giới rõ trong não, độ chính xác cao. Trong xạ phẫu, bệnh nhân sẽ được gắn một khung cố định vào đầu hoặc một số thiết bị khác để đảm bảo không di chuyển đầu trong quá trình điều trị.
- Xạ trị điều biến liều: là hình thức xạ trị sử dụng tia X được tạo ra từ một máy gọi là máy gia tốc tuyến tính. Một máy tính được sử dụng để tạo cho các chùm tia theo đúng hình dạng và vị trí khối u. Các chùm tia nhỏ có cường độ khác nhau nhắm vào khối u từ nhiều hướng khác nhau. Phương pháp xạ trị này có thể gây ra một ít tổn thương hơn đến mô não lành xung quanh và các bộ phận khác của cơ thể.
Bệnh nhân chuẩn bị điều trị Gamma Knife.
3.3. Điều trị nội tiết
90% u sọ hầu gây ra tình trạng rối loạn hoặc suy giảm chức năng tuyến yên, bệnh nhân cần được theo dõi nội tiết tuyến yên định kỳ, uống thuốc nội tiết bổ trợ nếu có suy giảm (hydrocortisol, Levothyrox, Minirin…)
Đặc biệt trường hợp bệnh nhân đái nhiều (>200ml nước tiểu/giờ) cần phải tuân thủ duy trì thuốc nội tiết chống đái tháo nhạt (Minirin)
Khối u sọ hầu mặc dù có nhiều tiến bộ trong điều trị, nhưng vẫn còn thách thức do thường tái phát dai dẳng, ở vị trí khó can thiệp và thường gây ảnh hưởng lớn đến các chức năng thị lực và chứng năng nội tiết. Các nhà khoa học vẫn đang nghiên cứu các phương pháp mới điều trị cho bệnh lý này.
