U NGUYÊN TỦY BÀO
1. 1,U nguyên tuỷ bào là gì?
U nguyên tuỷ bào là loại u não phổ biến thứ hai nhưng là loại u não ác tính phổ biến nhất ở trẻ em (chiếm 20% tổng số ung thư hệ thần kinh trung ương trẻ em).U nguyên tuỷ bào là khối u thường phát triển ở vùng hố sau của não trong tiểu não. Tế bào u có thể di trú sang các vùng khác của não và tủy sống theo đường lưu thông não tuỷ .
U nguyên tuỷ bào thường gặp ở trẻ em từ 3 đến 4 tuổi và từ 8 đến 10 tuổi.
2 Nguyên nhân hay nguy cơ của u nguyên tuỷ bào là gì?
- Hầu hết mọi người đều lo lắng về điều gì đã khiến con họ bị ung thư. Cho tới nay, khoa học chưa có bằng chứng nào về nguyên nhân hoặc cách ngăn ngừa hầu hết các bệnh ung thư ở trẻ em, bao gồm cả u nguyên tuỷ bào. Tuy nhiên, các nghiên cứu chỉ ra rằng có sự gia tăng nguy cơ u nguyên bào tủy với một số hội chứng ung thư gia đình di truyền.
- Rất hiếm trường hợp u nguyên bào tủy có liên quan đến: Bệnh đa polyp tuyến gia đình (FAP) - đôi khi được gọi là hội chứng Turcot; Hội chứng ung thư biểu mô tế bào đáy nevoid (NBCCS) - còn được gọi là hội chứng Gorlin
3 3 Các dấu hiệu và triệu chứng của u nguyên tuỷ bào là gì?
Con bạn có thể có các triệu chứng trong vài tuần hoặc vài tháng trước khi chúng được chẩn đoán mắc bệnh u nguyên tuỷ bào. Nhiều triệu chứng là chung chung, không cụ thể và một số có thể nhầm lẫn với các bệnh ít nghiêm trọng hơn. Các triệu chứng bao gồm:
· -Nhức đầu có thể tăng lên vào buổi sáng, buồn nôn hoặc nôn
· -Cảm giác mệt mỏi, chóng mặt
· -Nhìn đôi
· -Cảm thấy khó khăn khi ngồi hoặc đứng không được hỗ trợ, con bạn thường có thể ngã về phía sau
· -Ăn mất ngon, thay đổi hành vi - có thể tương tác với người xung quanh ít hơn, cáu kỉnh hơn.
Triệu chứng đôi khi được tìm thấy trong quá trình khám phát triển định kỳ trẻ nhỏ dưới 12 tháng tuổi: là kích thước đầu (chu vi vòng đầu) ngày càng tăng. Hoặc chỗ mềm trên đỉnh hộp sọ (thóp) có thể bị phồng lên.
4 4 Làm gì để chẩn đoán u nguyên tuỷ bào?
Các bài phương pháp chẩn đoán hình ảnh đầu tiên mà con bạn có thể được làm là:
-Chụp cắt lớp vi tính sọ não
-Chụp cộng hưởng từ sọ não có tiêm thuốc đối quang từ là quan trọng nhất giúp đánh giá chính xác vị trí, kích thước và xâm lấn của khối u, chụp cộng hương từ não và toàn bộ tủy sống. Các kỹ thuật tiên tiến, chẳng hạn như cộng hưởngt từ tưới máu và cộng hưởng từ phổ cũng có thể được sử dụng.
-Chọc lấy dịch não tuỷ làm xét nghiệm: đây là một xét nghiệm để kiểm tra các tế bào ung thư trong dịch não tủy bao quanh não và cột sống: alpha FP, beta HCG
.jpg)
Hình ảnh cộng hưởng từ sọ ( MRI) u nguyên tủy bào
5 Điều trị u nguyên tuỷ bào như thế nào?
5. - Phẫu thuật
Phẫu thuật thường là phương pháp điều trị đầu tiên và quyết định hiệu quả điều trị khối u. Việc cắt bỏ toàn bộ khối u giúp tăng tỷ lệ sống trên 5 năm cũng như giảm tỷ lệ tái phát.
Chỉ định phẫu thuật để loại bỏ càng nhiều khối u càng tốt. Đồng thời, bác sĩ phẫu thuật sẽ lấy một phần khối u để bác sĩ giải phẫu bệnh xem xét dưới kính hiển vi tìm ra loại u nguyên tuỷ bào thuộc nhóm nào. Điều này ảnh hưởng lớn tới phác đồ điều trị cũng như tiên lượng.
Phẫu thuật lấy u tối đa để không làm tổn hại tới mô lân cận vì thông thường, khối u nguyên tuỷ bào nằm gần các cầu trúc quan trọng sâu trong nãoà Phẫu thuật ở cơ sở chuyên khoa sâu về phẫu thuật thần kinh, các cơ sở chữa bệnh ung bướu chuyên khoa thần kinh.
Các thầy thuốc Khoa Ngoại Thần kinh- Bệnh viện K đang thực hiện ca phẫu thuật "bóc" khối u não
5- - Điều trị hóa trị, xạ trị sau phẫu thuật
- Thời điểm điều trị hóa trị, xạ trị: thường sau phẫu thuật 2-4 tuần. Nếu điều trị muộn quá 6 tuần sau phẫu thuật, sẽ làm giảm hiệu quả kiểm soát u, và tăng tỷ lệ tái phát tại chỗ.
- Việc điều trị xạ trị hay hóa trị cho con bạn sau khi phẫu thuật phụ thuộc vào một số yếu tố. Bao gồm :
· Loại giải phẫu bệnh của u nguyên bào tủy
· Mức độ lan rộng của khối u trong dịch não tủy: dựa vào chụp cộng hưởng từ toàn bộ cột sống, xét nghiệm dịch não tủy
· Tuổi bệnh nhân.
Nhóm nguy cơ cao: chỉ cần một trong những yếu tố sau là có thể nằm trong nhóm nguy cơ cao:
· Trẻ dưới 3 tuổi
· U nguyên bào tủy đã lan rộng
· Bác sĩ phẫu thuật đã không thể loại bỏ tất cả khối u và khối u còn lại có kích thước hơn 1,5cm
· Giải phẫu bệnh thuộc nhóm u nguyên tuỷ bào có tế bào lớn hoặc u nguyên bào tủy bất thục sản
-Nguy cơ thông thường: Mọi trẻ em trong nhóm nguy cơ tiêu chuẩn đều từ 3 tuổi trở lên. Bác sĩ phẫu thuật đã có thể loại bỏ tất cả khối u của họ, hoặc để lại một phần u rất nhỏ. U nguyên tuỷ bào còn phát triển tại chỗ.
-Tiên lượng đáp ứng điều trị:
· Nguy cơ thông thường: khả năng sống thêm sau 5 năm là 80%
· Nguy cơ cao: tiên lượng khó khăn hơn, 40% trẻ em đã có di căn từ trước khi chẩn đoán, việc điều trị có thể để lại các di chứng thần kinh lâu dài, nghiêm trọng.
-Điều trị chính cho trẻ dưới 3 tuổi:là hóa trị thay vì xạ trị toàn bộ trục não tuỷ - cột sống. Điều này nhằm mục đích giữ cho khối u của con bạn được kiểm soát cho đến khi xạ trị có khả năng gây ra ít tổn thương hơn.
U nguyên bào tủy ở trẻ rất nhỏ có xu hướng là khối u không sản sinh. Những khối u này rất nhạy cảm với điều trị và thường có thể được chữa khỏi bằng hóa trị liệu. Bệnh nhân được hóa trị liều cao bằng cách sử dụng một số loại thuốc khác nhau, thường được truyền qua đường tĩnh mạch
-Điều trị chính trẻ em từ 3 tuổi trở lên, bao gồm:
+,Xạ trị toàn bộ trục não tuỷ-cột sống sau đó nâng liều vào vùng hố sau, vào giường u.
+,Hóa trị liệu: Hóa trị là việc sử dụng các loại thuốc chống ung thư để tiêu diệt các tế bào ung thư. Hoá trị có thể diễn ra trong hoặc sau xạ trị. Các loại thuốc hóa trị mà con bạn có thể có bao gồm: cisplatin, lomustine, vincristine, cyclophosphamide, carboplatin…
- Theo dõi sau điều trị như thế nào?
Theo dõi sau điều trị như thế nào?
Đánh giá toàn bộ trước khi ra viện. Theo dõi thường xuyên , khám lâm sàng và chụp cộng hưởng từ sọ não có tiêm thuốc 3 tháng 1 lần trong năm đầu tiên, sau đó 4-6 tháng trong những năm tiếp theo bởi bác sĩ chuyên khoa ngoại thần kinh, hóa chất, xạ trị.
Tại bệnh viện K cơ sở tân triều: con bạn sẽ được các bác sĩ đa chuyên khoa : phẫu thuật sọ não, bác sĩ xạ trị đầu cổ, bác sĩ điều trị hóa chất trẻ em hội chẩn, và điều trị theo các phác đồ cập nhật nhất.
TS-BS Nguyễn Đức Liên Trưởng khoa Ngoại Thần Kinh Bệnh viện K thăm khám cho BN sau mổ U não
Tư liệu tham khảo : https://suckhoedoisong.vn/benh-vien-k-boc-khoi-u-nao-khung-cho-benh-nhi-10-thang-tuoi-n134114.html
